SAYANSI - 2018

SEHEMU A

Chagua herufi ya jibe sahihi, kisha andika katika karatari ya rnajibu/kujibia.

1. Ipi jozi sahihi kati ya zifuatazo inahusu sehemu za uzazi katika mimea na wanyama?............

1. Chavua katika mimea na manii katika wanyama
2. Filamenti katika mimea na fallopian katika wanyama
3. Tunda katika mimea na korodani katika wanyama
4. Maua katika mimea na uterasi katika wanyama
5. Mbegu katika mimea na ovari katika wanyama

2. Ili mimea iweze kuendelea kuishi katika mazingira yake inahitaji:

1.  hewa na udongo 
2.  hewa na maji
3.  udongo na mbolea 
4.  udongo na maji
5.  jotoridi na hewa

3. Mpunga kuzaliana kwa kutumia:

1.  majani 
2.  mbegu 
3.  mizizi 
4.  mashina 
5.  matawi

4. Kundi lipi linawakilisha wanyama wenye uti wa mgongo?

1.  Nyoka, nge, buibui na mamba 
2.  Konokono, nyoka, kenge na samaki
3.  Kenge, nyoka, bulbul na samaki 
4.  Konokono, samaki, chura na mamba
5.  Mjusi, nyoka, kenge na mamba

5. Kiwavi ni hatua mojawapo ya ukuaji wa:

1.  nyuki 
2.  rnbungo 
3.  funza 
4.  mende 
5.  kipepeo

6. Zipi kati ya zifuatazo ni sifa za viumbe hal?

1. Kukua, kupumua, kusanisi chakula, kujongea
2. Kukua, kupumua, kulala, kujongea
3. Kukua, kupumua, kujongea na kuzaliana
4. Kukua, kuona, kujongea na kuzaliana
5. Kukua, kusanisi chakula, kujongea na kuzaliana

7. Umeme unasababishwa na mtiririko wa:

1.  elektroni 
2.  protoni 
3.  nyutroni 
4.  chaji 
5.  atomi

8. Ipi kati ya zifuatazo ni sifa ya kinyonga?............

1.  Hubadili mlio wa sauti yake 
2.  Huchagua aina ya chakula
3.  Hubadili rangi ya mwili 
4.  Hatoi taka mwili
5.  Hubadili mwendo

9. Yupi kati ya wafuatao ni mamalia?............

1.  Konokono 
2.  Bata 
3.  Popo 
4.  Mjusi 
5.  Chura

10. Ipi kati ya zifuatazo siyo kazi ya mizizi katika mimea?..............

1.  Kusharabu madini ya chumvi. 
2.  Kusharabu maji
3.  kushikilia mmea 
4.  Kutengeneza chakula cha mmea
5.  Kutunza chakula cha mmea

11. Gesi ipi hupunguzwa angani na mimea?..................

1.  Kabondioksaidi 
2.  Oksijeni 
3.  Haidrojeni
4.  Kabonimonoksaidi 
5.  Naitrojeni

12. Ili maji yawe salama kwa kunywa yanapaswa kifanywa nini?

1. Kuchemshwa na kufunikwa
2. Kuchujwa na kuhifadhiwa
3. kuchemshwa, kuchujwa na kuhifadhiwa
4. kuwekwa juani kutwa nzima na kupozwa
5. Kuwekwa kwenye mtungi na kufunikwa

13. Yafuatayo ni mahitaji muhimu kwa uhai na ukuaji wa mimea isipokuwa:

1.  Mbolea za viwandani 
2.  Maji
3.  Hewa ya kabondayoksaidi 
4.  Mwanga wa jua
5.  Udongo wenye rutuba

14. Hewa inayohitajika kwa wanyama iii waishi ni:

1.  Oksijeni 
2.  Kabondayoksaidi
3.  Nitrojeni 
4.  Haidrojeni
5.  Kabonimonoksaidi

15. Mtu anayekula vyakula vyenye mafuta kwa wingi anaweza kupata:

1.  beriberi 
2.  Kifafa
3. Shinikizo la juu la damu 
4.  Kisukari
5.  Shinikizo la chini la damu

16. Ugonjwa unaosababishwa na hitilafu katika chembe hai nyekundu za damu huitwa:

1.  beriberi 
2.  selimundu 
3.  saratani ya damu
4.  kisukari 
5.  kifua kikuu

17. Ni gesi ipi hupungua katika chumba kilichofungwa madirisha wakati kina moto wa mkai. 

1.  Haidrojeni 
2.  Kabonimonoksaidi
3.  kabondayoksaidi 
4.  Oksijeni 
5.  Natrojeni

18. Ni kitu gani tunaweza kutumia iii tunaweza kuona taswira zetu vizuri?

1.  Kioo mbinuko 
2.  Kioo mbonyeo 
3.  Kioo bapa
4.  Lenzi mbinuko 
5.  Lenzi mbonyeo

19. Kwa nini ni muhimu kuosha matunda kabla ya kula?

1.  Kuondoa sumu 
2.  Kuondoa vimelea
3.  Kuondoa utomvu 
4.  Kuondoa harufu mbaya
5.  Kuondoa chumvichumvi

20. Sehemu ipi ya mfumo wa umengenyaji chakula inahusika na umengenyaji protini? 

1.  Mdomo 
2.  Utumbo mwembamba
3.  Utumbo mpana 
4.  Umio 
5.  Tumbo

11. Gesi ipi hupunguzwa angani na mimea?..................

1.  Kabondioksaidi 
2.  Oksijeni 
3.  Haidrojeni
4.  Kabonimonoksaidi 
5.  Naitrojeni

12. Ili maji yawe salama kwa kunywa yanapaswa kifanywa nini?

1. Kuchemshwa na kufunikwa
2. Kuchujwa na kuhifadhiwa
3. kuchemshwa, kuchujwa na kuhifadhiwa
4. kuwekwa juani kutwa nzima na kupozwa
5. Kuwekwa kwenye mtungi na kufunikwa

13. Yafuatayo ni mahitaji muhimu kwa uhai na ukuaji wa mimea isipokuwa:

1.  Mbolea za viwandani 
2.  Maji
3.  Hewa ya kabondayoksaidi 
4.  Mwanga wa jua
5.  Udongo wenye rutuba

14. Hewa inayohitajika kwa wanyama iii waishi ni:

1.  Oksijeni 
2.  Kabondayoksaidi
3.  Nitrojeni 
4.  Haidrojeni
5.  Kabonimonoksaidi

15. Mtu anayekula vyakula vyenye mafuta kwa wingi anaweza kupata:

1.  beriberi 
2.  Kifafa
3. Shinikizo la juu la damu 
4.  Kisukari
5.  Shinikizo la chini la damu

16. Ugonjwa unaosababishwa na hitilafu katika chembe hai nyekundu za damu huitwa:

1.  beriberi 
2.  selimundu 
3.  saratani ya damu
4.  kisukari 
5.  kifua kikuu

17. Ni gesi ipi hupungua katika chumba kilichofungwa madirisha wakati kina moto wa mkai. 

1.  Haidrojeni 
2.  Kabonimonoksaidi
3.  kabondayoksaidi 
4.  Oksijeni 
5.  Natrojeni

18. Ni kitu gani tunaweza kutumia iii tunaweza kuona taswira zetu vizuri?

1.  Kioo mbinuko 
2.  Kioo mbonyeo 
3.  Kioo bapa
4.  Lenzi mbinuko 
5.  Lenzi mbonyeo

19. Kwa nini ni muhimu kuosha matunda kabla ya kula?

1.  Kuondoa sumu 
2.  Kuondoa vimelea
3.  Kuondoa utomvu 
4.  Kuondoa harufu mbaya
5.  Kuondoa chumvichumvi

20. Sehemu ipi ya mfumo wa umengenyaji chakula inahusika na umengenyaji protini? 

1.  Mdomo 
2.  Utumbo mwembamba
3.  Utumbo mpana 
4.  Umio 
5.  Tumbo

21. Magonjwa gani husababishwa na utapiamlo?...............

1. Unyafuzi, kwashakoo, matege, rovu.
2. Kiribatumbo, kisukari, kikohozi, kuhara
3. Unyafuzi, kwashakoo, kupooza, homa ya manjano
4.  Matege, trakoma, rovu, unyafuzi
5. Kichocho, malaria, kifua kikuu, matege

21. Magonjwa gani husababishwa na utapiamlo?...............

1. Unyafuzi, kwashakoo, matege, rovu.
2. Kiribatumbo, kisukari, kikohozi, kuhara
3. Unyafuzi, kwashakoo, kupooza, homa ya manjano
4.  Matege, trakoma, rovu, unyafuzi
5. Kichocho, malaria, kifua kikuu, matege

23, Vipi kati ya virutubisho vifuatavyo vinafaa zaidi kwa mtoto mwenye umri chini ya miaka mitano?

1. Wanga, maji na protini
2. Protini, vitamini na chumvichumvi
3. Chumvichumvi, protini na Maji
4. Vitamini, wanga na maji
5. Kabohaidreti, maji na chumvichumvi

24. Ugonjwa upi kati ya magonjwa yafuatayo unasababishwa na bakteria?..............

1.  Moyo 
2.  Kifua kikuu 
3.  UKIMWI 
4.  kichocho 
5.  Kisukari

25. Vitu gani kati ya vifuatavyo hupatikana kwenye gari la zima moto?.............

1.  Tanki la mafuta, gesi ya kabondayoksaidi na maji.
2.  Tanki la maji, gesi ya kabondayoksaidi na gesi ya oksijeni.
3.  Kikosi cha zima moto, map na gesi ya kabondayoksaidi.
4.  Tanki la maji, tanki la gesi ya mkaa na gesi ya asetilini.
5.  Tanki la maji, tanki la gesi ya mchanganyiko na makoti makubwa.

26. Ipi kati ya sentensi zifuatazo inatoa maana ya huduma ya kwanza?.............

1. Msaada wa haraka anaopewa mtu kabla ya kwenda hospitali.
2. Msaada wa haraka anaopewa mtu baada ya kufika hospitali.
3. Msaada wa haraka unaotolewa kwa mtu na mtaalamu wa afya.
4. Msaada unaotolewa kwa mtu aliyezirai.
5. Msaada unaotolewa kwa mtu aliyeumwa na nyoka.

26. Ipi kati ya sentensi zifuatazo inatoa maana ya huduma ya kwanza?.............

1. Msaada wa haraka anaopewa mtu kabla ya kwenda hospitali.
2. Msaada wa haraka anaopewa mtu baada ya kufika hospitali.
3. Msaada wa haraka unaotolewa kwa mtu na mtaalamu wa afya.
4. Msaada unaotolewa kwa mtu aliyezirai.
5. Msaada unaotolewa kwa mtu aliyeumwa na nyoka.

28. Zipi kati ya zifuatazo hazichangii kuenea kwa VVU?.............

1. Ngono, ulevi, kunyonyesha mtoto
2. Kuchangia sindano, kuwekewa damu yenye VVU
3. Kushikana mikono, kucheza, kula pamoja
4. Elimu duni kuhusu UKIMWI na ngono zembe
5. Uasherati na matumizi mabaya ya madawa ya kulevya

29. Ni kwa nini watu wanaoishi na VVU wanahitaji vyakula vyenye virutubisho zaidi?

1. Ugonjwa wao ni wa mda mrefu.
2. Maisha yao ni mafupi hivyo wanahitaji chakula cha kutosha.
3. Wanapata njaa kila wakati.
4. Wanahitaji kuimarisha kinga ya mwili.
5. Wanahitaji kunenepa iii kuepuka unyanyapaa.

30. Njia sahihi ya kumtambua mtu mwenye virusi vya UKIMWI ni:

1. Kupima kifua kikuu.
2. Kupima mwenendo wa joto la mwili.
3. Kuangalia kama amekonda kwa mda mfupi.
4. Kuangalia kama ana vidonda mdomoni na usoni.
5. Kupima kiwango cha kinga kwenye damn.

31. Ni kitendo kipi kinaonesha kuwa hewa huchukua nafasi?

1. Kupumua kupitia mdomoni na puani.
2. Mapovu ya hewa kutokea chupa ya maji inayozamishwa ndani ya maji.
3. Kupiga chafya na kukohoa kwa mda mrefu.
4. Mvuke unapopita hewani.
5. Kutumbukiza jiwe ndani ya kopo chirizi na maji kumwagika.

32. Chunguza Kielelezo Namba 1 kisha jibu swali linalofuata

1. II
2. IV
3. III
4. I
5. V

33. Nini kitatokea endapo bilauri iliyojazwa maji na kufunikwa kwa mfuniko wa itageuzwa juu chini?

1.  Maji yatamwagika 
2.  Mfuniko utatoka
3.  Bilauri itapasuka 
4.  Maji hayatamwagika
5.  Maji yatachuruzika

34. Ni hatua gani muhimu utachukua baada ya kubaini tatizo katika jamii?

1. Kuanza uchunguzi wa kina 
2.  Kubuni dhanio
3.  Kuandaa dodoso 
4.  Kuandaa majaribio ya kisayansi
5.  Kukusanya taarifa na data

35. Upi ni mpangilio sahihi wa kuandika ripoti ya jaribio la kisayansi?

1. Lengo, njia, vifaa, matokeo, hitimisho
2. Vifaa, lengo, njia, matokeo, hitimisho
3. Njia, lengo, vifaa, hitimisho, matokeo
4. Njia, lengo, hitimisho, matokeo, vifaa
5. Lengo, vifaa, njia, matokeo, hitimisho

36. Ni kwa namna gani chuma huweza kuzuiwa kisipate kutu?.................

1.  Kwa kukipaka majivu 
2.  Kwa kukiosha na maji
3.  Kwa kukipaka rangi 
4.  Kwa kukifunika kwa udongo
5.  Kwa kukifunika kwa masizi

37. Ipi kati ya orodha zifuatazo ni kundi la metali?................

1.  Klorini, zinki, almasi na dhahabu
2.  Chuma, kaboni, naitrojeni na oksijeni
3.  Oksijeni, zinki, salfa na klorini
4.  Shaba, chuma, kabonmonoksaidi na zinki
5.  Dhahabu, zinki, aluminium, na silva

38. Mfano mmojawapo wa elementi ni:

1.  maji 
2.  chumvi
3. hydrojeni
4.  sukari 
5.  kabondayoksaidi

39. Mawingu yanaposhuka na kukaribia use wa dunia huitwa:.................

1.  ukungu 
2.  umande 
3.  mvuke 
4.  barafu 
5.  mvua

40. Chunguza Kielelezo Namba 2, kisha jibu swali linalofuata:

Herufi P inawakilisha.............

1.  mwale mtuo 
2.  mwale akisi 
3.  mwale pindu
4.  mwale sambamba 
5.  mwale mkabala