SAYANSI 2013

Chaguajibu sahihi kisha andika herufiyake kwa kila swali.

1. Ni sehemu zipi za mwili zinahusika na utoaji wa takamwili?

1. Ngozi na figo 
2. Tumbo na figo
3. Bandama na ini 
4. Ini na tezi 
5. Mapafu na moyo

2. Kundi lipi limeainisha wanyama wenye uti wa mgongo?

1. Konokono, mjusi na kenge
2. Papasi, panzi na mbungo 
3. Chura, mamba na mchwa
4. Kuku, popo na bata 
5. Nyoka, panzi na mbuzi

3. Endapo mito na mabwawa yatakauka, ni viumbe hai Vipi kati ya vifuatavyo vitaathirika zaidi?

1. Vyura
2. Samaki 
3. Mamba
4. Mbu
5. Nyoka

3. Endapo mito na mabwawa yatakauka, ni viumbe hai Vipi kati ya vifuatavyo vitaathirika zaidi?

1. Vyura
2. Samaki 
3. Mamba
4. Mbu
5. Nyoka

5. Ni sehemu ipi ya ua hupokea mbegu za kiume?

1. Stigma 
2. Staili 
3. Testa
4. Ovyuli
5. Petali

6.   Uhusiano uliopo kati ya viumbe hai na visivyo hai katika mazingira unaitwa

1. kutegemeana 
2. wando chakula 
3. ikolojia 
4. mlishano 
5. mizania asili.

7. Ni Vipi kati ya viumbe hai vifuatavyo hujitengenezea chakula chao kwa kutumia klorofili?

1. Wadudu
2. Mimea 
3. Wanyama 
4. Virusi 
5. Ndege

8. Tezi inayodhibiti matendo ya ukuaji wa mwili na kulinda mwili dhidi ya magonjwa huitwa

1. kongosho 
2. adrenalini
3. pituitari 
4. thairoidi 
5. gonadi

9. Wanyama wenye uwezo wa kuishi majini na nchi kavu ni wale wa kundi la

1. Ndege
2. Amfibia
3. Reptilia
4. Samaki
5. Mamalia

10. Maji safi na salama ni maji ambayo

1. hayana rangi yoyote 
2. yamepoozwa kwenye mtungi
3. yamechotwa bombani 
4. yamechotwa kisimani
5. yamechemshwa na kuchujwa

11. Ugonjwa wa kipindupindu ni hatari sana kwa binadamu kwa kuwa

1. huenezwa kwa njia ya hewa
2. hujitokeza wakati wa masika tu
3. husababisha mwili kupoteza maji
4. hauna tiba wala kinga
5. chanzo chake halisi bado hakijulikani

12. Mwanafunzi wa Darasa la Sita alipumulia hewa ndani ya neli jaribio yenye myeyuko usiokuwa na rangi, kisha akatikisa neli jaribio hiyo. Baada ya kuitikisa myeyuko ulionekana kuwa na rangi nyeupe. Je, kemikali gani ilikuwa kwenye myeyuko usiokuwa na rangi?

1. Asidi ya haidrokloriki
2. Salfa
3. Asidi ya salfyuriki 
4. Haidrojeni 
5. Haidroksaidi ya kalsiamu

13. Homoni inayodhibiti sukari katika mwili wa binadamu huitwa.

1. amilesi
2. glukozi 
3. insulini 
4. ayodini 
5. pepsini

14. Himoglobini katika chembe chembe nyekundu za damu inafanya kazi gani?

1. Kupambana na bakteria 
2. Kusafirisha oksijeni mwilini 
3. Kusafirisha takamwili 
4. Kubeba vimengenyo vya chakula
5. Kusambaza taarifa mwilini.

15. Ili kuimarisha mifupa na meno, mtoto anahitaji

1. kalsiamu, sodiamu na ayani
2. wanga, mafuta na protini
3. vitamin A, wanga na matunda
4. vitamin A, kalsiamu na fosforasi
5. mayai, matunda na wanga

16. Ugonjwa unaosababishwa na bakteria aina ya basili ambao hushambulia mapafu huitwa

1. kifaduro 
2. surua 
3. kichocho 
4. polio 
5. kifua kikuu

17. Ni magojwa yapi kati ya yafuatayo huitwa magojwa ya kuambukiza? 

1. Surua, polio na kifaduro 
2. Kifua kikuu, kisukari na saratani
3.  Surua, matende na UKIMWI 
4. Kifaduro, pumu na kikohozi kikali 
5. Surua, malaria na kisukari.

18. Kemikali inayotumika kubaini uwepo wa chakula aina ya wanga inaitwa.

1. besi 
2. asidi 
3. spiriti 
4. ayodini 
5. chumvi

19. Ingawa wanyama huvuta hewa ya oksijeni na kutoa hewa ya kabondayoksaidi, hewa hizi hazipungui wala kuongezeka kwenye mizazi kwa kuwa.

1. oksijeni ipo kwa wingi kvvenye mizazi
2. kabondayoksaidi hubadilika kuwa oksijeni
3. mimea hutumia kabondayoksaidi na kutoa oksijeni
4. kabondayoksaidi huathiri tabaka la ozoni
5. oksijeni na kabondayoksaidi hurekebishwa na ozoni

20. Vyakula vyenye mafuta vina umuhimu gani mwilini?

1. Kujenga mwili 
2. Kulinda mwili 
3. Kuzuia maradhi
4. kuupa mwili nguvu 
5. kuupa mwili joto

21. Vyakula vinavyosababisha kukua kwa miili ya wanyama huitwa

1. kabohaidreti 
2. protini
3. vitamini 
4. mafuta 
5. madini

22. Huduma ya kwanza hutolewa kwa lengo gani?

1. Kushusha gharama za matibabu
2. Kuonesha umahiri wa kitabibu
3. Kuokoa maisha ya wagonjwa 
4. Kurahisisha matibabu
5. Kupunguza idadi ya madaktari.

23. Huduma ipi ya kwanza kati ya zifuatazo hutolewa kwa mtu aliyekazwa na misuli?

1. Kumfanyisha mazoezi ya viungo
2. Kumpumzisha kitandani
3. Kufunga misuli kwa bandeji
4. Kumpa dawa ya kutuliza maumivu
5.  Kuchua polepole misuli husika

24. Mtu anayeharisha na kutapika anapoteza

1. Maji na damu
2. Sukari na chumvi 
3. maji na chumvi
4. chumvi na protini 
5. chumvi na damu

25. Kifaa kifuatacho siyo muhimu kuwemo katika sanduku Ia huduma ya kwanza

1. Wembe 
2. Pimajoto 
3. Mkasi 
4. Kijiko 
5. Kibanio

26. Magonjwa yapi kati ya yafuatayo yanazuilika kwa chanjo?

1. Pepopunda na malaria
2. Matende na ukoma 
3. Pepopunda na kichaa cha mbwa
4. Malaria na kifua kikuu E. Kipindupindu na ukoma

27. Kuvimba miguu, kula sana na kuhisi njaa mara kwa mara ni dalili za ugonjwa wa

1. homa ya tumbo
2.  matende
3. kwashakoo 
4. Safura 
5. kisukari

28. Jeki, parafujo, mkasi na patasi ni aina za mashine rahisi ziitwazo

1. Tata 
2. Nyenzo 
3. Ekseli 
4. Rola 
5. Roda

29. Chunguza mlinganyo wa kikemikali ufuatao kisha jibu swali linalofuata.

Herufi Y inawakilisha Kemikali ipi?

1. Nyongo 
2. Oksijeni 
3. Kaboneti 
4. Chumvi 
5. Haidrojeni

30. Tendo lipi kati ya yafuatayo linasababisha maada mpya kutokea?

1. Kuyeyusha barafu 
2. Kuchuja maji machafu
3. Kuvukiza maji 
4. Kuyeyusha sukari 
5. Kuchacha kwa maziwa

31. Madhara gani yatatokea endapo vyanzo vya maji havitalindwa?

1. Kufa kwa wanyama na mimea
2. Kupoteza nguvu kazi ya Taifa 
3. Kutoweka kwa mazalia ya samaki
4. Mvua za msimu zitapungua 
5. Mifereji ya kumwagilia mashamba haitatumika.

32. Mchakato wa usafirishaji wa myeyuko wa chumvichumvi katika mimea huitwa.

1. kusharabu 
2. kufyonza 
3. difyusheni
4. osmosisi 
5. fotosinthesisi

33. Atomi mbili za haidrojeni zikiungana kikemikali na atomi moja ya oksijeni kampaundi inayotengenezwa huitwa

1. chumvi 
2. asidi 
3. maji 
4. besi 
5. gesi

34. Gesi inayosaidia vitu kuwaka ni

1. oksijeni 
2. naitrojeni
3. haidrojeni 
4. ozoni
5. kabondayoiksaidi

36. Maji ambayo ukitumia sabuni hubadilika rangi kuwa meupe mithili ya maziwa huitwa

1. Maji mepesi
2. Maji machafu
3. Maji laini
4. Maji mazito
5. Maji magumu

36. Mwangwi humaanish sauti...

1. Iliyopindishwa
2. iliyosharabiwa
3. iliyosikika
4. iliyoakisiwa
5. Iliyorekodiwa

37. Kwa nini sauti za watangazaji wa radio na televisheni hazisikiki nje ya vyumba vya kutangazia kupitia kuta za vyumba hivyo?

1. Kuta zimepakwa rangi zinazosharabu sauti
2. Kuta zimejengwa kwa maada inayosharabu sauti
3. Kuta zimepakwa rangi inayoakisi sauti 
4. Kuta huakisi sauti inayosharabiwa
5. Kuta zinapindisha sauti hizo.

38.Kiasi cha mkondo wa umeme katika sakiti hupimwa kwa kutumia 

1. rektifaya 
2. resista 
3. transfoma 
4.  voltimita 
5. amita

39. Kielelezo Na 1 kinawakilisha tendo la kusumakisha.

Iwapo ncha ya sumaku ya kaskazini (N) itatumika kusumakisha ncha X ya kipande cha chuma chenye ncha X — Y, ncha Y ya kipande cha chuma itakuwa sawa na ncha ipi ya sumaku?

1. Kusini
2. Mashariki
3. Kaskazini 
4. Magharibi
5.  Kati

40. Ipi kati ya rangi zifuatazo ina uwezo wa kuakisi miale ya mwanga lakini sio kusafirisha miale hiyo?

1. Nyeusi 
2. Nyeupe
3. Njano
4. Bluu 
5. Kijani

41. Mshipi na ndoano ya kuvua samaki ni mifano ya nyenzo daraja la ngapi?

1. Pili 
2. Kwanza
3. Tano 
4. Nne 
5. Tatu

42. Chunguza sakiti ya umeme iliyooneshwa katika kielelezo Na 2 kisha jibu swali lifuatalo

Sakiti iliyooneshwa katika kielelezo Na 2 huitwa 

1. sakiti mfuatano
2. sakiti sambamba
3. sakiti kinzani 
4. sakiti pozo
5. sakiti geu

43.  Mkulima aligundua kuwa jembe lake lililotengenezwa kwa chuma limepata kutu. HaE imesababishwa na jembe kugusana na 

1. maji na hewa ya okisijeni
2. maji na hewa ya kabondayoksaidi
3. mafuta na hewa ya oksijeni
4. udongo na hewa ya oksijeni
5. udongo na hewa ya kabondayoksaidi

44. Mtu mwenye WU anaweza kutambulika kutokana na 

1. anavyoonekana 
2. mahudhurio ya hospitali
3. tabia yake 
4. anavyokohoa
5. vipimo vya damu yake

45. Mgonjwa wa UKIMWI anastahili kupata mlo maalumu ili

1. aweze kupona haraka
2. asiambukize watu WU 
3. awe na nguvu ya kufanya kazi
4. mwili upambane na maradhi 
5. WU viangamie kabisa

46. Unyafuzi ni ugonjwa unaosababishwa na ukosefu wa

1. mlo kamili 
2. protini
3. vitamini 
4. madini 
5. mafuta

47. Dalili mojawapo ya ugonjwa wa UKIMWI ni

1. kupungua uzito kwa haraka
2. kuwashwa sehemu za siri
3. kuvimba miguu na tumbo 
4. kupoteza uwezo wa kuona
5. kuwa na hasira

48. Katika uchunguzi wa kisayansi hatua ipi hutumika kukubali au kukataa dhanio?

1. Kukusanya data 
2. Kufanya jaribio
3. Kuandika hitimisho 
4. Kutafsiri data
5. Kudurusu majarida

49. Kazi ya chembe nyekundu za damu katika mwili wa binadamu ni

1. kugandisha damu
2. kupambana na maradhi
3. kushambulia bakteria 
4. Kusafirisha virutubisho
5. Kusafirisha oksijeni

50. Chunguza kielelezo Na. 3 kinachoonesha mzunguko rahisi wa damu katika mwili wa binadamu kisha jibu swali linalofuata.

Herufi zinazowakilisha mishipa ya damu inayosafirisha damu isiyokuwa na oksijeni ni 

1. M na P
2. N na P
   
3. M na O
4.  O na P 
5. M na N
   

MTIHANI WA SAYANSI DARASA LA IV 2013

SEHEMU A

Jibu sali namba 1 hadi 10 kwa kuchagua jibu sahihi na kisha kuandika herufi yake pembeni ya namva ya swali.

1. Mimea haiwezi kuendelea kukua bila hewa, maji na . . . . .

1. Mwanga wa jua
2. Upepo
3. Baridi
4. Barafu

2. Jasho hutoka mwilini kwa . . . . . . vilivyoko kwenye ngozi

1. Mashine
2. Sehemu za mwili
3. Vinyweleo
4. Kupandikiza

3.Chumvi katika maji inaweza kutenganishwa na maji kwa . . . . . . .

1. kuchuja
2. kupika
3. kuvukiza
4. kugandisha

4. Fagio na sepetu ni mifano ya nyenzo daraja la . . . . . . . . .

1. Tatu
2. Nne
3. Pili
4. Kwanza

5. Jotoridi la kuganda kwa maji(maji kuwa barafu) ni . . . . . .

1. 10 ^oC
2. 36 ^oC
3. 0 ^oC
4. 36.9 ^oC

6. Kutembea, kusimama na kukimbia kwa muda mrefu husababisha . . . . . .  kukaza

1. mifupa
2. misuli
3. viungo
4. viungo

7. Mzunguko kamili wa . . . . . .  huitwa sakiti

1. waya
2. betri
3. soketi
4. umeme

8. Vitu vilivyoundwa kwa . . . . . . huweza kuvutwa na sumaku

1. chuma
2. vumbi
3. mbao
4. kioo

9, Joto husambaa katika kimiminika kwa njia ya . . . . . . 

1. msafara
2. mpitisho
3. mnururusho
4. mgandamizo

10. Mwanga husafiri katika mstari. . . . . . 

1. mnyoofu
2. uliopinda
3. zigizaga
4. mwembamba

SEHEMU C

Jibu swali la 11 hadi la 17 kwa kujaza nafasi zilizoachwa wazi.

11. . . . . . .  ni kifaa kinachotumika kuangalia vitu vidogo ambavyo haviwezi kuonekana kwa macho yetu.

12. Maji katika hali yabisi huitwa. . . . . . 

13.. . . . . . ni kifaa kinachotumika kunyoosha mguao na kuzifanya zionenkane nadhifu.

14. Katika sakiti ya umeme, alama    huwakilisha . . . . . .

15. . . . . . . husababishwa na kukojoa na kujisaidia haja kubwa katika maji na huenezwa na konono wa majini..

16. Sauti iliyoakisiwa huitwa . . . . . . 

17. Maji yakichemshwa hubadilika na kuwa . . . . . . 

SEHEMU C

Jibu swali la 18 hadi la 20 kwa kuandika "Ndio" au "Hapana"

18. Selihai nyeupe za damu hulinda miili yetu dhidi ya magonjwa . . . . . . 

19. Inafaa kumtenga mgonjwa wa UKIMWI na  watu wengine . . . . . . 

20. Nyenzo daraja la tatu, jitihada huwa kati ya egemeo na mzigo. . . . . . 

SEHEMU D

Jibu swali la 21 hadi la 25 kwa kuoanisha maneno toka "Fungu A" na sentensi zilizoendana nayo kutoka "Fungu B"