SAYANSI 2009

SEHEMU A

Chagua jibu sahihi na andika herufi inayohusika mbeleya nambaya kila swali katika karatasi ya kujibia.

1. Unaweza kumhudumia mtu aliyezirai kwa:

1. kumpa hewa safi 
2. kumtingisha kwa nguvu
3. kumlaza kifudifudi 
4. kumbonyeza tumboni polepole
5. kumwekea kitambaa cha maji baridi usoni

2. . . . . . . . .. husababishwa na upungufu wa virutubisho vya vitamin A.

1. Utapiamlo 
2. Ukavu macho 
3. Matege
4. Kiribatumbo 
5. Unyafuzi

3. Umuhimu wa kadi ya kliniki kwa watoto ni kuwezesha wahusika

1. kujua tarehe ambayo mtoto alizaliwa
2. kuhakikisha kuwa mtoto alizaliwa
3. kufahamu maendeleo ya ukuaji wa mtoto
4. kupata huduma za kiafya kiurahisi 
5. kwenda na wakati

4. Mgonjwa anayeharisha anatakiwa kupatiwa huduma gani ya kwanza?

1. kumpeleka kwa daktari mapema
2. kumpa vidonge kupunguza maumivu
3. kumpa maji yaliyochanganywa limau, sukari na chumvi
4. kumpeleka kwa mganga wa kienyeji 
5. kumpa chakula cha kutosha

5. Njia kuu inayoongoza kueneza virusi vya UKIMWI kwa watu ni:

1. kutoboa masikio na pua 
2. kuwekewa damu
3. kujamiiana 
4. ajali
5. kudunga sindano

6. Panda alikatazwa na mama yake kuchezea konokono. Unafikiria mama yake alikuwa anamwepusha na ugonjwa upi?

1. kichocho 
2. kuhara
3. malaria
4. malale 
5. UKIMWI

7. Todi alifungulia gesi toka kwenye mtungi na kuielekeza kwenye moto. Moto uliwaka zaidi. Je, mtungi ulikuwa na gesi gani?

1. oksijeni 
2. kabondayoksaidi 
3. monoksaidi 
4. Haidroksaidi
5. gesi ya upepo

8. Baadhi ya majanga ya asili ambayo huweza kuhatarisha mimea na misitu ni:

1. mvua zinazoambatana na tufani, ukame na volcano
2. moto, ukame na volcano
3. mvua zilizoambatana na tufani, moto na volcano
4. moto, ukame na mvua zilizoambatana na tufani
5. moto, kemikali za mimea na mifugo mingi kupita kiasi

9. Wakati wa mchana mimea ya kijani hupunguza gesi gani kwenye anga?

1. kabonidayoksaidi 
2. naitrojeni 
3. haidrojeni 
4. oksijeni 
5. naitret

10. Inashauriwa mahali pa kujenga Choo cha shimo pawe:

1. bondeni karibu na mto
2. ndani ya nyumba ya kuishi 
3. mbali kidogo na nyumba ya kuishi
4. tambarare sana 
5. karibu sana na nyumba ya kuishi

11. Iwapo swala katika mlishano ufuatao wataongezeka, lipi litajitokeza kwa haraka? MAJANI → SWALA → SIMBA

1. majani yatapungua 
2. simba watakufa
3. idadi ya simba haitabadilika
4.  kiasi cha majani hakitabadilika
5. majani yataongezeka

12. Baada ya utungisho, kitoto chura huitwa:

1. lava 
2. buu 
3. tunutu 
4. tedipoli
5. yai

13. Sehemu mbili za ua zinazoungana na kuwa stameni ni:

1. mbegu na pistili 
2. staili na kikonyo
3. ovari na sepali 
4. petali na sepali
5. filamenti na kichavua

14. Hatua ya pili katika ukuaji wa mende ni:

1. lava 
2. tunutu
3. buu 
4. mende kamili
5. yai

15. Kwa kawaida mimea hukua kuelekea wapi?

1. kwenye maji
2. kwenye mwanga
3. mwelekeo wa upepo
4. kwenye rutuba
5. gizani

16. Sehemu ya ua ambayo hupokea chavua au poleni huitwa:

1. staili 
2. stigma 
3. ovari 
4. stameni
5. ovuli

17. Mchoro ufuatao unaonesha kiumbe anayeishi majini.

Kielelezo 1

Ni sehemu ipi ya mwili wake humsaidia kuogelea?

1. U
2. R
3. T
4. V
5. S

18. Ni ogani ipi inayohusika kubadili seli hai nyekundu za damu kuwa chembechembe za nyongo katika mwili wa binadamu?

1. ini 
2. figo 
3. moyo 
4. mapafu 
5. wengu

19. Vifuatavyo ni vyanzo vya kuzalisha nishati ya umeme isipokuwa:

1. maporomoko ya maji 
2. nishati ya jua
3. ngurumo ya mvua 
4. fueli 
5. upepo

20. Eleza mabadiliko ya nishati yanayotokea katika Kielelezo kifuatacho wakati mvuke unapotumika kuzungusha kata upepo:

Kielelezo 2

1. umeme kuwa sauti
2. sauti kuwa joto
3. joto kuwa kimakanika
4. sauti kuwa umeme
5. umeme kuwa sumaku